Çene Altı Gıdık Neden Olur? Antropolojik Bir Perspektif Kültürlerin Çeşitliliğini Merak Eden Bir Antropolog Olarak Perspektifim Antropologlar olarak, insan bedeninin ve yüz ifadelerinin kültürler arasında nasıl farklılaştığını merak ederiz. İnsanların vücutları, sadece biyolojik değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel anlamlar taşıyan önemli bir “ifade alanı”dır. Gıdı, çene altındaki o küçük fazlalık bölgesi, sadece estetik bir endişe değil, birçok kültürde kimlik, toplumsal normlar ve güzellik anlayışının bir yansıması olarak karşımıza çıkabilir. Ancak çene altı gıdık meselesi, yalnızca görünümle ilgili bir konu olmanın ötesine geçer. Vücutlarımızdaki bu tür küçük detaylar, kültürel ritüeller, semboller ve topluluk yapılarıyla derin bir şekilde ilişkilidir. Bu yazıda,…

Çapraz Geçiş Kaç Saniye? Eğitimde ve Sporcuların Performansında Kritik Bir Soru Çapraz geçiş, çeşitli spor dallarında ve eğitim süreçlerinde sıklıkla duyduğumuz bir terimdir. Ancak, bu kavramın ne anlama geldiği, nasıl uygulanması gerektiği ve özellikle ne kadar süre ile gerçekleştirileceği konusunda oldukça fazla tartışma bulunmaktadır. Özellikle sporcuların antrenman süreçlerinde önem kazanan çapraz geçişin, doğru bir şekilde yapılması gerektiği söylenebilir. Bu yazıda, çapraz geçişin anlamını, tarihsel gelişimini ve günümüzdeki akademik tartışmalarını ele alacak ve “çapraz geçiş kaç saniye?” sorusuna detaylı bir şekilde yanıt arayacağız. Çapraz Geçiş Nedir? Çapraz geçiş, bir kişinin ya da sporcu grubunun, farklı bir egzersiz ya da aktiviteye geçiş…

Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü ve Göçün Eğitimsel Perspektifi Bir eğitimci olarak sınıfa her girdiğimde, öğrenmenin insanı dönüştüren gücüne yeniden inanırım. Her öğrenci, kendi potansiyelinin farkına vardığında bir ülkenin geleceği de yeniden şekillenir. Ancak bazen bu potansiyel, ait olduğu topraklarda filizlenemez. Türkiye’nin son yıllarda yoğun biçimde göç vermesi, yalnızca ekonomik ya da politik bir mesele değildir; aynı zamanda pedagojik, sosyolojik ve psikolojik boyutları olan derin bir öğrenme krizidir. Göç: Öğrenmenin Kesintiye Uğradığı Nokta Göç, aslında bir öğrenme kopukluğudur. İnsanlar doğdukları topraklarda öğrenme, üretme ve yaşam kurma imkânı bulamadıklarında, başka bir ülkeye yönelirler. Bu yönelim, bireysel bir karar gibi görünse de toplumsal öğrenmenin…

Kamyon Hangi Araçlar? Tekerlekli Devlerin Komik Anatomisi Kamyon… O kocaman gövdesiyle yollarda ağır ağır süzülen, köprü altlarından geçerken içimize “acaba sığacak mı?” endişesi salan, aynaya baktığımızda bir anda tüm görüş alanımızı kaplayan devasa araç! Ama hiç düşündünüz mü, “kamyon” dediğimiz bu devlerin dünyası aslında ne kadar çeşitli? Tıpkı insan karakterleri gibi her biri ayrı ruh hâline sahip… Bugün bu devlerin dünyasına eğlenceli bir tur yapalım. Ama ciddiyet beklemeyin; çünkü bu yazı, kamyonları anlatırken sizi de biraz güldürecek! Kamyon Dünyasına Giriş: Tekerlekli Kahramanların Sınıfları Kamyon Nedir, Ne Değildir? En temelden başlayalım: Kamyon, yük taşımak için üretilmiş ağır vasıta araçların genel adıdır.…

Dilin Meraklı Sesi: Soru Zarfı Nedir ve Örnekler? İnsanoğlunun en güçlü öğrenme aracı sorudur. Tarih boyunca insan zihnini harekete geçiren, düşüncenin kapılarını aralayan şey, bir “neden?” ya da “nasıl?” sorusu olmuştur. Bu sorular, yalnızca bilimsel merakı değil, dilin kendisini de şekillendirmiştir. Soru zarfları, dilin içinde bu sorgulama refleksinin en canlı izlerini taşır. Onlar, eylemleri, durumları, zamanı ve biçimi sorgulayan kelimelerdir. Soru Zarfı Nedir? Dilbilgisel açıdan soru zarfı, fiilleri, fiilimsileri veya bazen de diğer zarfları sorgulayan kelimelerdir. “Ne zaman?”, “Nasıl?”, “Neden?”, “Niçin?”, “Ne kadar?”, “Nereye?” gibi sözcükler, eylemin niteliğini ve koşullarını sorgular. Bu kelimeler cümlede bir cevabı zorunlu kılar; çünkü insan…

Kamil misin ne demek? Mükemmellik İddiasına Cesur Bir İtiraz “Kamil misin?” sorusunu sevmiyorum. Çünkü bu soru, samimi bir merak gibi görünse de çoğu zaman bir hüküm verme aracına dönüşüyor. Birini hizaya çekmek, ahlak terazisini tekeline almak ve “ben ölçerim, ben biçerim” demek için kusursuz bir bahane. Evet, “kamil” (kâmil) kelimesi köken olarak “olgun, tamamlanmış” demek; ama bugünün hız çağında bu ifade, çoğu zaman üstten bakan, dışlayıcı ve performatif bir yargıya evriliyor. “Kamil misin ne demek?” sorusu, olgunluk arayışını değil; çoğu kez iktidar kurma arzusunu gizler. “Kamil misin?”: Kökeni, Güncel Kullanımı ve Sorunun Kendisindeki Sorun Klasik gelenekte “kâmil”, ahlaki ve zihinsel…

Güçlendirme Yapılan Bina Depreme Dayanıklı mı? Bilimin, Tarihin ve Uygulamanın Kesişimi Deprem gerçeğiyle yaşayan şehirlerde bir yapının kaderi; projesi, malzemesi, zemini ve en önemlisi de zamanla kurduğu ilişkiyle yazılır. Güçlendirme ise bu hikâyeyi sil baştan yazmak değil, eksik sayfaları tamamlamak, yıpranan cümleleri onarmaktır. “Güçlendirme yapılan bina depreme dayanıklı mı?” sorusunun yanıtı, tek bir evet/hayır’a sığmayacak kadar katmanlıdır: doğru ilke ve yönetmeliklerle tasarlanmış, denetimli biçimde uygulanmış güçlendirme, binanın hedeflenen deprem düzeylerinde güvenli performans göstermesini sağlar; yanlış, eksik ya da uyumsuz uygulamalar ise sadece bir “kozmetik” etkiden ibaret kalır. Bunun ayrımı, hem tarihsel bir birikime hem de güncel bilimsel ölçütlere dayanır. Dayanıklılık…

En tehlikeli kanser hangisi? Şu iddiayla başlayacağım: “En tehlikeli kanser” diye tek bir düşman yok; asıl düşman, geç kalmış tanı, kötü politika ve rahatlatan istatistiklerin arkasına saklanan kolektif körlük. Evet, pankreas kanserinin sağkalımı düşük, akciğer kanseri en çok can alıyor, glioblastoma yırtıcı… Ama tek bir ismi damgalayıp kurtulacağımızı sanmak, bizi rehavete iten bir masal. Sorunun kalbinde biyolojiden çok sistemler, alışkanlıklar ve eşitsizlikler var. Bu yazıyı tartışma çıksın diye yazıyorum: Çünkü “en tehlikeli” diye sorduğumuzda, aslında sağlık politikamızı, gündelik seçimlerimizi ve ekran başındaki ilgimizi o yöne çeviriyoruz. Peki doğru yöne mi bakıyoruz? “En tehlikeli kanser” bir tanesi değil: Geç yakalanan, önlenebilir…

Ahşap Kapı Sudan Nasıl Korunur? Bilimin Işığında Pratik Çözümler Ahşabın Doğasına Bilimsel Bir Bakış Ahşapla ilgili en büyüleyici şeylerden biri, doğayla bu kadar iç içe bir malzemenin aynı zamanda mühendisliğin de gözdesi olmasıdır. Evlerimizi sıcak ve estetik kılan ahşap kapılar, doğal yapıları gereği çevresel faktörlere karşı duyarlıdır. Özellikle su, ahşabın hem dostu hem düşmanı olabilir. Peki, bu doğal malzeme neden suya bu kadar hassas? Ve onu korumanın en etkili yolları nelerdir? Ahşabın hücresel yapısı selüloz, hemiselüloz ve ligninden oluşur. Bu bileşenler suyu kolayca emer; tıpkı bir süngerin suyu çekmesi gibi. Su, ahşabın gözeneklerine sızdığında şişme, çatlama, küflenme ve zamanla yapısal…

Zamanın İzini Kazımak: Gravür Tekniği Nedir? Bir Tarihçinin Gözünden: Metal Üzerine Kazınan Hafıza Geçmişi anlamaya çalışan bir tarihçi olarak, insanlığın bıraktığı izleri her zaman büyüleyici bulurum. Kimi zaman bu izler taşlara, kimi zaman duvarlara, kimi zamansa ince metal plakalar üzerine kazınmıştır. Gravür tekniği de işte tam bu noktada karşımıza çıkar: Zamanın hafızasını kazıyarak aktarma sanatıdır. Gravür, yalnızca bir baskı tekniği değildir; aynı zamanda bir dönemin ruhunu, bir toplumun estetik anlayışını ve teknolojik düzeyini yansıtan tarihsel bir aynadır. Bugün müzelerde hayranlıkla izlediğimiz o zarif çizgiler, bir dönemin insanının dünyayı algılama biçimini anlatır. Gravür, tarihin sessiz tanığıdır; çünkü o, hem sanatın hem…